Human Rights Myanmar Spring Revolution Ethnic Affairs Yatha Publication & Resources

ဓါးသွားပေါ်က မျက်ရည်စက်တွေ (Human Rights)

Customers များသို့ အသိပေး အကြောင်းကြားခြင်း..

 

မနက်ဖြန် စက်တင်ဘာလ ၉ ရက်နေ့ Monday မှ စတင်ပြီး ၁၃ ရက်နေ့ Friday အထိ ၅ ရက်တိတိ အခြေအနေအရပ်ရပ်ကြောင့် ဆိုင်ခေတ္တခဏ ရပ်နားခွင့်ပြုပါရှင့်။

 

ဆိုင်စား/ ပါဆယ် အကုန်ရပ်နားပါမယ်ရှင့်။

 

အမျိုးတို့ရေ ဆိုင်လောလောဆယ် ပိတ်ထားတယ်နော်။ ပါဆယ် deli နဲ့ပဲ ရောင်းချပေးပါတယ်ရှင့်။

 

ကျနော် စျေးဘက်သွားချင်လို့ အဖမ်းအဆီးတွေ ရှိလား။

 

ဒီဘက်မှာတော့ အဖွဲ့စုံဂိတ်ချထားပါတယ်။

 

Sunday တောင် အလုပ်ကြိုးစားတဲ့ ရဲကိုကိုတို့က ကားတစ်စီးနဲ့ တာဝန်ကျနေကြတာ၊ ဒီနေ့ကျမတို့အိမ်နား အစောင့်အရှောက်တွေနဲ့ နေရမလားမသိ။

 

“ ပန်းရောင်ကဒ်နဲ့ Ci ရှိသူတွေလောက်ပဲ အပြင်ထွက်လို့ရတော့တာ”လို့ မိတ်ဆွေတစ်ယောက်က လှမ်းသတိပေးတယ်။ 

 

ဒီစကားတွေကတော့ မဲဆောက်ရဲ့ နာမည်ကြီး group ဖြစ်တဲ့ မဲဆောက်ဟစ်တိုင်မှာ တင်ထားကြတဲ့ ပို့စ်တွေဖြစ်ပါတယ်။ အွန်လိုင်းပေါ်သာမက မြေပြင်မှာလည်း တီးတိုးမေးမြန်း စုံစမ်းရင်း မိမိတို့ရဲ့ နေအိမ်ပြင်ပကို ဘယ်သူမှ မထွက်ရဲကြ။ လမ်းမတွေပေါ် လူတွေ၊ ဆိုက်ကယ်တွေ တစပြင်လို ရှင်းလင်းတိတ်ဆိတ်နေတယ်။ မြန်မာတွေဖွင့်ထားတဲ့ ဆိုင်ခန်းတွေ အကုန်လုံးနီးပါး ရက်ရှည်ပိတ်ကုန်ကြတယ်။ အများစုက deli နဲ့ပဲ ပို့ရင်း စားဝတ်နေရေးကို မရဲတရဲ ဖြေရှင်းနေကြတယ်။“ ပန်းရောင်ကဒ်နဲ့ Ci ရှိသူတွေလောက်ပဲ အပြင်ထွက်လို့ရတော့တာ”လို့ မိတ်တွေတစ်ယောက်က လှမ်းသတိပေးတယ်။ 

 

ထိုင်းနိုင်ငံမှာ တရားမဝင် နိုင်ငံခြားသားများ ပပျောက်ရေး ရက် ၁၂၀ စီမံချက်ရဲ့ နောက်ဆုံးလကို မြန်မာတွေ အလူးအလဲ ဖြတ်ကျော်နေကြရတာပါ။ တရားဝင်နေထိုင်အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့် ရှိတဲ့ ပန်းရောင်ကဒ်နဲ့ Ci ရှိသူတွေကလွဲလို့ ကျန်တဲ့သူတွေအတွက် ကူကယ်ရာမဲ့တဲ့ အနေအထားနဲ့ ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရတာပါ။

 

ရက် ၁၂၀ စီမံချက်ဟာ ဇွန်လဆန်းကနေ စတင်ခဲ့ပြီး အခု စက်တင်ဘာလထဲမှသာ ပြီးဆုံးမှာဖြစ်ပြီး ထိုင်းအစိုးရရဲ့ ဘုရင့်တပ်မတော်၊ နယ်ခြားစောင့်တပ်၊ မြို့စောင့်တပ်၊ လဝက ရဲတပ်ဖွဲ့၊ မှုခင်းရဲတပ်ဖွဲ့၊ လူကုန်တားရဲတပ်ဖွဲ့တို့အပြင် အမိမြေလုံခြုံရေးဝန်ကြီးဌာနက စုံစမ်းထောက်လှမ်းရေးမှူးတွေနဲ့ အလုပ်သမားဌာနမှ တာဝန်ရှိသူတွေ စတဲ့ အဖွဲ့စုံပူးပေါင်းစစ်ဆေးတာလို့ မြန်မာပြည်သားများအရေးပူးတွဲလှုပ်ရှားမှုကော်မတီ ဥက္ကဌ ဦးမိုးကြိုးက ပြောပါတယ်။ 

 

စက်တင်ဘာလ ၄ ရက်နေ့က မြန်မာတွေအထိုင်များတဲ့ မဲဆောက်က လက်ဖက်ရည်ဆိုင်တွေကိုလည်း ရုတ်တရက် ဝင်ရောက်စစ်ဆေးပြီး ပန်းရောင်ကဒ်ရှိသူတွေရော ၁၀ နှစ်ခံသမားတွေပါ ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားတာပါ။

 

ထိုင်းမှာ ပုံမှန်အဖမ်းအဆီးအစစ်အဆေးတွေရှိပေမယ့် လက်ရှိ စီမံချက်ကာလအတွင်းကတော့ မြန်မာတွေ အနေများ၊ အသွားအလာများတဲ့ အလုပ်ရုံတွေ၊ ဆိုင်ခန်းတွေ၊ လမ်းဆုံတွေမှာ အဖွဲ့လိုက် တင်းကျပ်စစ်ဆေးနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

 

စက်တင်ဘာလ ၄ ရက်နေ့က မြန်မာတွေအထိုင်များတဲ့ မဲဆောက်က လက်ဖက်ရည်ဆိုင်တွေကိုလည်း ရုတ်တရက် ဝင်ရောက်စစ်ဆေးပြီး ပန်းရောင်ကဒ်ရှိသူတွေရော ၁၀ နှစ်ခံသမားတွေပါ ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားတာပါ။ အထောက်အထားရှိသူတွေက ရက်ပိုင်းအတွင်း ပြန်လည်လွတ်မြောက်လာပေမယ့် ဆိုင်ဖွင့်ထားတဲ့ မြန်မာတွေအတွက်ကတော့ လွယ်လွယ်ကူကူ လွတ်မြောက်တာမျိုးတော့လည်း မဟုတ်ပါဘူး။ ရဲကဒ်နဲ့ နေထိုင်သူတွေကတော့ မဲဆောက်လဝက အချုပ်ထဲမှာ ဖမ်းဆီးခံထားရတယ်လို့ မြို့ခံတွေက ပြောပါတယ်။ ရဲကဒ်ဆိုတာက သိထားတဲ့အတိုင်း မဲဆောက်ရဲနဲ့ပဲ နားလည်မှု ယူထားတဲ့ ဘတ် ၃၀၀ တန်ကဒ်ဖြစ်ပြီး အခုလို တောမောလို့ခေါ်တဲ့ အဖွဲ့စုံစစ်ဆေးရင်တော့ ရှင်းလို့ မရနိုင်ပါဘူး။ 

 

“ ကြားရသလောက်တော့ အယောက် ၁၀၀ ပြည့်ရင် မြန်မာပြည်ဘက်ခြမ်းကို ပြန်သွန်မယ်လို့ ကြားတယ်” လို့ ဖမ်းဆီးခံရသူတွေနဲ့ နီးစပ်သူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

 

“ ကြားရသလောက်တော့ အယောက် ၁၀၀ ပြည့်ရင် မြန်မာပြည်ဘက်ခြမ်းကို ပြန်သွန်မယ်လို့ ကြားတယ်” လို့ ဖမ်းဆီးခံရသူတွေနဲ့ နီးစပ်သူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။ လက်ရှိအချိန်မှာ နံနက် မိုးလင်းကနေ ညနေမိုးချုပ်အထိ အဖွဲ့လိုက် ဂိတ်ချစစ်တာတွေ နေရာအတော်များများမှာ ပြည့်နှက်နေပြီး လမ်းလျှောက်သူ၊ စက်ဘီးစီးသူပါမကျန် အစစ်ဆေးခံနေရတယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။

 

စီမံချက်ကာလအတွင်း ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသူ မြန်မာလူဦးရေဟာ ထိုင်းတစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ ၂ သိန်းနီးပါး ရှိခဲ့ပြီး အချို့ကို စစ်ဆေးအရေးယူပြီးဖြစ်တယ်လို့ ထိုင်းသတင်းဖော်ပြချက်တွေအရ သိရတယ်။ အဲဒီအရေးယူခံရသူ မြန်မာတွေထဲက တစ်ဖက်ကမ်း ပြန်အပို့ခံရသူတွေကိုတော့ စစ်ကောင်စီလက်ထဲ လွှဲပြောင်းပေးအပ်ကြောင်းလည်း သတင်းဖော်ပြချက်တွေအရ သိရပါတယ်။ 

 

စစ်ကောင်စီလက်ထဲရောက်သွားရင်တော့ သာမန်ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်လုပ်သူဆို စစ်မှုထမ်းဖို့က သေချာသလောက်ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံရေးကြောင့် ပြေးလာရသူသာ စစ်ကောင်စီလက်ထဲရောက်သွား ရင်တော့ ဇာတ်သိမ်းက အားလုံးထင်ထားသလို လှမှာမဟုတ်ပါဘူး။ 

 

ထိုင်းမှာ ဖမ်းဆီးခံရသူတွေဟာ တရားမဝင် နေထိုင်တာ၊ တရားမဝင် အလုပ်လုပ်ကိုင်တာ၊ သူတို့ ခွင့်ပြုချက်မရှိတဲ့ အလုပ်တွေမှာ ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်တာ စတဲ့အကြောင်းပြချက်အမျိုးမျိုးနဲ့ ဖမ်းဆီးခံကြရတာပါ။ 

 

အထောက်အထားက မရှိ၊ အလုပ်အကိုင်က ရှားပါး၊ ဘာသာစကားက မတတ်နဲ့ အများစုက ရပ်တည်ရေးခက်ခဲသူတွေချည်းပဲမို့ စိတ်ထောင်းကိုယ်ကျေဘဝတွေအပေါ် တစ်ပူပေါ် နှစ်ပူဆင့် ဓါးသွားပေါ်က မျက်ရည်စက်တွေလို ဖြစ်နေကြတာပါ။

 

ဖမ်းဆီးခံရရင် ဒဏ်ငွေ ဘတ် ငါးထောင်ကနေ ငါးသောင်းအထိ အလုပ်သမားက ပေးဆောင်ရမှာဖြစ်ပြီး နေရပ်သို့ ပြန်ပို့ခံရခြင်းနဲ့အတူ ထိုင်းမှာ အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့် ၂ နှစ် အပိတ်ခံရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့်မရှိတဲ့ အလုပ်သမားကို လက်ခံတဲ့ အလုပ်ရှင်ကို တွေ့ပါက  ဘတ်ငွေတစ်သောင်းကနေ တစ်သိန်းအထိ ဒဏ်ငွေပေးဆောင်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ထပ်မံကျူးလွန်မှု တွေ့ရှိပါက ထောင်ဒဏ်အများဆုံး တစ်နှစ်နဲ့ ဒဏ်ငွေ ဘတ် ငါးသောင်းကနေ နှစ်သိန်းအထိ ပေးဆောင်ရမှာဖြစ်သလို ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမား ငှားရမ်းခွင့် ၃ နှစ်ပိတ်ခံရမှာဖြစ်တယ်လို့ ထိုင်းအလုပ်သမားဦးစီးဌာန ဖေ့စ်ဘုတ်စာမျက်နှာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

 

အထောက်အထားက မရှိ၊ အလုပ်အကိုင်က ရှားပါး၊ ဘာသာစကားက မတတ်နဲ့ အများစုက ရပ်တည်ရေးခက်ခဲသူတွေချည်းပဲမို့ စိတ်ထောင်းကိုယ်ကျေဘဝတွေအပေါ် တစ်ပူပေါ် နှစ်ပူဆင့် ဓါးသွားပေါ်က မျက်ရည်စက်တွေလို ဖြစ်နေကြတာပါ။

 

“ မနက်ဖြန်ဆို တနင်္လာနေ့ ကျောင်းပြန်ဖွင့်ပြီ၊ ကျမတို့မှာ အထောက်အထား မရှိတော့ ကလေးကို ကျောင်းဘယ်လိုပို့ရမှန်း မသိဘူး။ အခြေအနေကို မသိနိုင်လို့ ဒီတပတ်ထဲ ကလေးကို ကျောင်းမပို့တော့ဖို့ပဲ ဆုံးဖြတ်ထားတယ်” 

 

ဒါ့အပြင် နဂိုက အပြင်ထွက်တဲ့အခါ ကလေးပါရင် မဖမ်းတာမျိုး၊ ကျောင်းသွားရင် မဖမ်းတာမျိုးတွေ ကြုံခဲ့ဖူးကြတော့ လသားအရွယ်ကလေးငယ်ကအစ သွားလေရာ ခေါ်နေရတဲ့ မိသားစုတွေလည်း အခုဆို တွေ့တာနဲ့ စစ်ဆေးခံရလို့ တော်ရုံအပြင်ထွက်ဖို့ ခဲယဉ်းသွားကြပါတယ်။

 

“ မနက်ဖြန်ဆို တနင်္လာနေ့ ကျောင်းပြန်ဖွင့်ပြီ၊ ကျမတို့မှာ အထောက်အထား မရှိတော့ ကလေးကို ကျောင်းဘယ်လိုပို့ရမှန်း မသိဘူး။ အခြေအနေကို မသိနိုင်လို့ ဒီတပတ်ထဲ ကလေးကို ကျောင်းမပို့တော့ဖို့ပဲ ဆုံးဖြတ်ထားတယ်” လို့ ကျောင်းသားမိခင်တစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

 

အခုလို မဲဆောက်မှာသာမက ထိုင်းတစ်နိုင်ငံလုံးမှာ အစစ်ဆေးကြမ်းနေတာဟာ ရက် ၁၂၀ စီမံချက်ကြောင့် ဖြစ်နိုင်သလို မကြာခင်မှာ အထောက်အထား ပန်းရောင်ကဒ်တွေ လုပ်ပေးဖို့ ထိုင်းအစိုးရဘက်က ပြန်ဖွင့်တော့မှာဖြစ်တာကြောင့်လည်းဖြစ်နိုင်တယ်လို့  ထိုင်းရောက်အသိုင်းအဝိုင်းက သုံးသပ်ကြပါတယ်။ ဒါ့အပြင် လက်ရှိ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ယခင်ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်ရဲ့ သမီးက ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးဆက်ခံတာနဲ့လည်း ပတ်သတ်နိုင်ကြောင်း အချို့က သုံးသပ်ပြောဆိုနေကြပါတယ်။ 

 

အွန်လိုင်းမှာ ရောင်းချသူတွေမှာ မြန်မာတွေများလာတဲ့အတွက် သူတို့လုပ်စားစရာ မရှိတော့ဘူး။ မြန်မာတွေ ကွမ်းတံတွေးထွေးတယ်၊ ညဘက်တွေမှာ မူးပြီး သောင်းကျန်းတယ်၊ မြန်မာတွေ စည်းကမ်းမရှိဘူး စတဲ့ စာသားတွေကို ထိုင်းလူမျိုးတွေ ရေးသားတာများလာတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

 

ထိုင်းရောက်အလုပ်သမားရေးဆောင်ရွက်နေသူ တစ်ဦးကလည်း  အခုနောက်ပိုင်း ထိုင်းနိုင်ငံပိုင်မီဒီယာတွေရဲ့ ကွန့်မန့်ဘောက်စ်မှာ မြန်မာတွေများလာတဲ့အတွက် ထိုင်းလူမျိုးတွေ လုံခြုံမှုမရှိတော့ဘူး။ အွန်လိုင်းမှာ ရောင်းချသူတွေမှာ မြန်မာတွေများလာတဲ့အတွက် သူတို့လုပ်စားစရာ မရှိတော့ဘူး။ မြန်မာတွေ ကွမ်းတံတွေးထွေးတယ်၊ ညဘက်တွေမှာ မူးပြီး သောင်းကျန်းတယ်၊ မြန်မာတွေ စည်းကမ်းမရှိဘူး စတဲ့ စာသားတွေကို ထိုင်းလူမျိုးတွေ ရေးသားတာများလာတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

 

နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာတွေရဲ့ ကွန့်မန့်ဘောက်စ်က ရေးသားထားတဲ့စာသားတွေဟာ ထိုင်းအာဏာပိုင်အကြီးအကဲတွေအထိ ပေါက်ရောက်တာဖြစ်ပြီး ထိုင်းအာဏာပိုင်တွေဟာ ဒီမိုကရေစီတပိုင်းအစိုးရဖြစ်တာနဲ့အညီ ပြည်သူ့အသံကိုအလေးထားတာကြောင့် အခုလို ဆောင်ရွက်တာ ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ၎င်းက ဆက်ပြောပါတယ်။

~~~~

 

ခေးလု

About Us

Ngwe Maung Than is an independent media and advocacy group committed to human rights and federal democracy in Myanmar. It publishes news reports, features, commentaries, interviews and analyses on the Nway Oo Revolution, as well as music and literature that reflect and promote human rights, federal democracy, peace, and justice in Myanmar through its digital platforms.

Follow Social


Contact Mail

[email protected]
[email protected]

Subscribe For News Latter

ထုတ်ဝေတဲ့ စာစောင်များကို ပုံမှန် ရယူ ဖတ်ရှုနိုင်ပါသည်။