Human Rights Myanmar Spring Revolution Ethnic Affairs Yatha Publication & Resources

လေးကေ့ကော် အဝင်လမ်း (Opinion)

လေးကေ့ကော်ဆိုတဲ့အသံကို ကြားတိုင်း မရောက်တာကြာပြီဖြစ်တဲ့ ကိုယ့်ဇာတိမြေလို ဖြတ်ခနဲ လွမ်း မိမြဲဖြစ်တယ်။

 

အခု မကြားရတာကြာပြီဖြစ်တဲ့ လေးကေ့ကော်ဆိုတဲ့အသံ လွှင့်ထူလိုက်တဲ့အလံတော်နဲ့အတူ ထပ် ကြားရတယ်။ လေးကေ့ကော်မြို့သစ်အနီးက စွယ်တော်ကုန်းကို KNLA နဲ့ PDF ပူးပေါင်းတပ်တွေ အောက်တိုဘာ ၁၇ ရက် မနက်မှာ အပြီးအပြတ် သိမ်းပိုက်လိုက်ပြီလို့ ဆိုတယ်။

 

ရုတ်တရက် စွယ်တော်ကုန်းဆိုတဲ့အသံကြားရတော့ ကိုယ့်နားနဲ့စိမ်းနေတဲ့နာမည်မို့ မျက်စိလည်သွား တယ်။ ကိုယ်တွေ သိတဲ့နာမည်က ခွေးကုန်း။ လေးကေ့ကော်မြို့သစ်ရဲ့ လူအများအပန်းဖြေနေရာ ဗျူးပွိုင့်နဲ့ မျက်နှာချင်းဆိုင်က ဗျူးပွိုင့်ထက် နှစ်ဆလောက်ပိုမြင့်တဲ့ ခွေးကုန်း။ လေးကေ့ကော်နား အခိုင်အမာအထိုင်ချ ထားတဲ့ စစ်တပ်စခန်းဆိုလို့ ကိုယ်သိတာ အဲဒီတစ်ခုတည်း။

 

ဒါနဲ့ လေးကေ့ကော်မှာ ဘော်ဒါဖြစ်ခဲ့ပြီး အခုထိတိုင် အဓွန့်ရှည်နေတဲ့ မိတ်ဆွေ NLD အမတ်ထံ “စွယ် တော်ကုန်းဆိုတာ ဘယ်နေရာကို ပြောတာလဲ”လို့ လှမ်းမေးကြည့်မိ။ ကျနော်တို့သိကြတဲ့ ခွေးကုန်းဆိုတာ  စွယ်တော်ကုန်းပဲလို့ သူကဆိုမှ မျက်လုံးလည်းရှင်း၊ အတွေးလည်း ရှင်းသွားတော့တယ်။

 

အဲဒီတုန်းက သူတို့ NLD အမတ်နှစ်ယောက် စစ်တပ်ရှိမှန်းမသိဘဲ ခွေးကုန်းပေါ် တပ်စခန်းနားက ဘုန်းကြီးကျောင်းဆီ ဆိုင်ကယ်နဲ့ တက်သွားခဲ့မိ။ ဘုန်းကြီးကို ကန်တော့ပြီး အနောက်ဘက် လှည့် ကြည့်လိုက်တော့ သေနတ်တွေနဲ့ အလုပ်ရှုပ်နေတဲ့ စစ်သား ၅ ယောက်လောက်ကို မြင်ရ။ ဒါနဲ့ ဘုန်းကြီးနဲ့ စကား စချက်ချင်းဖြတ်ပြီး ပြန်ဆင်းလာ။

 

“ကျနော် မှားပြီး ဝင်သွားတဲ့ကုန်းလေ”လို့ သူက ထပ်ပြောတော့ ကျနော့်မှတ်ဉာဏ် ပြန်နိုးကြား လာတယ်။ ဟုတ်တယ်၊ အဲဒီတုန်းက သူတို့ NLD အမတ်နှစ်ယောက် စစ်တပ်ရှိမှန်းမသိဘဲ ခွေးကုန်းပေါ် တပ်စခန်းနားက ဘုန်းကြီးကျောင်းဆီ ဆိုင်ကယ်နဲ့ တက်သွားခဲ့မိ။ ဘုန်းကြီးကို ကန်တော့ပြီး အနောက်ဘက် လှည့် ကြည့်လိုက်တော့ သေနတ်တွေနဲ့ အလုပ်ရှုပ်နေတဲ့ စစ်သား ၅ ယောက်လောက်ကို မြင်ရ။ ဒါနဲ့ ဘုန်းကြီးနဲ့ စကား စချက်ချင်းဖြတ်ပြီး ပြန်ဆင်းလာ။ ကံကောင်းလို့ အဖမ်းမခံခဲ့ရတာဗျာလို့ သူက ဆိုတော့ ကျနော်တို့ ရယ်မောခဲ့ဖူးတယ်။

 

လေးကေ့ကော်မြို့သစ်ကို ကေအဲန်ယူထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ရက်အထိ အဲ ဒီခွေး ကုန်းပေါ်က စစ်သားတွေကို ခွေးကုန်းအောက်ခြေမှာလည်း မမြင်ဖူး။ လေးကေ့ကော်ကိုဖြတ်ပြီး မြဝတီ မြို့ ဘက်သွားတာမျိုးလည်း မတွေ့ခဲ့ဖူး။ ကျနော့်စိတ်ထင် အဲဒီတုန်းက ခွေးကုန်းပေါ် စစ်သားတွေ အဝင်အထွက် ဖလူးရွာဘက်ကနေ ကွေ့ပတ်သွားတဲ့ပုံ။

 

ခွေးကုန်းနဲ့ လေးကေ့ကော်မြို့၊ ရပ်ကွက်တွင်း အဝင်ထိပ်  ဆိုင်ကယ်ကို လီဗာပါးပါးဆွဲ မောင်းရင် တောင် အလွန်ဆုံးကြာလှ ၅ မိနစ်ကျော်ဆိုပေမဲ့  ခွေးကုန်းပေါ်မှာ သူတို့ဘာသာ တိတ်တိတ်။ သူတို့နဲ့ လေး ကေ့ကော် ဘာဆိုဘာမှ မဆိုင်သလိုမျိုး။

 

မအောင်မြင်တဲ့ အာဏာသိမ်းပွဲ စတင်ခါစ လူထုသပိတ်တိုက်ပွဲတွေ အကြမ်းဖက်ဖြိုခွင်းခံရပြီး နောက် ပိုင်း စစ်သင်တန်းတက်ဖို့ ရောက်လာတဲ့ မြို့ပြလူငယ်တွေ၊ တိမ်းရှောင်လာခဲ့တဲ့ CDM တွေ ၊တက်ကြွ လှုပ်ရှား သူတွေ၊ မီဒီယာတွေနဲ့ လေးကေ့ကော်မြို့သစ်ဟာ စည်ပင်လာခဲ့ပေမဲ့ ခွေးကုန်းပေါ်က စစ်သားတွေ လုံးဝလာ မတို့ထိ။ ခွေးကုန်းနဲ့ လေးကေ့ကော်မြို့၊ ရပ်ကွက်တွင်း အဝင်ထိပ်  ဆိုင်ကယ်ကို လီဗာပါးပါးဆွဲ မောင်းရင် တောင် အလွန်ဆုံးကြာလှ ၅ မိနစ်ကျော်ဆိုပေမဲ့  ခွေးကုန်းပေါ်မှာ သူတို့ဘာသာ တိတ်တိတ်။ သူတို့နဲ့ လေး ကေ့ကော် ဘာဆိုဘာမှ မဆိုင်သလိုမျိုး။

 

ဒါ့ကြောင့်လည်း အဲဒီခွေးကုန်းနဲ့ မျက်နှာချင်းဆိုင် ဗျူးပွိုင့် အပန်းဖြေနေရာဆီ မြဝတီမြို့ဘက်ကနေ လာရောက်လည်ပတ်သူ မနည်းသလို လေးကေ့ကော်မှာနေတဲ့ နိုင်ငံရေးတိမ်းရှောင်တွေကလည်း ဗျူးပွိုင့်ကို စိတ်ထဲကြောက်စိတ်မရှိဘဲ နေ့နေ့ညည ရောက်ရှိ။ ဗျူးပွိုင့်အောက် ကားလမ်းမဘေးတန်းစီ တည်ထားတဲ့ စားသောက်ဆိုင်တန်းမှာ ည ၉ နာရီကျော်တဲ့ထိ တရုန်းရုန်း။

 

ကျနော်ဆိုရင် ကျန်းမာရေးလေ့ကျင့် ဖွဖွပြေးသူ။ မနက်ခင်း ၆ နာရီကျော်နဲ့ ညနေ ၅ နာရီ မထိုးခင် တစ်နေ့ကို နှစ်ကြိမ် ဗျူးပွိုင့်ပေါ် အပြေး ရောက်ရှိ။ နေ့စဉ် မနက်ခင်းတိုင်း ဗျူးပွိုင့်ပေါ် ဆုံကြသူက မန္တလေးတိုင်း NLD လွှတ်တော်အမတ်နှစ်ဦး။ သူတို့က လမ်းလျှောက်လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်တဲ့သူတွေ။ အခုတော့ တစ်ဦးက မန္တလေး PDF လွတ်မြောက်နယ်မြေမှာ တော်လှန်ရေးအတွက် ဆက်ချီ။ နောက်တစ်ဦးကတော့ မဲဆောက်မှာ အထိုင်။

 

အဝေးမြင်ကွင်းတွေက လေးကေ့ကော်အပိုင်ထဲက ပဟိကလော်ရွာနဲ့ ဟိုဘက် မြဝတီမြို့ကိုလည်း ခပ်ပျပျ။ သောင်ရင်းမြစ်ဟိုဘက် ထိုင်းနိုင်ငံဘက်ခြမ်းလည်းမြင်ရတော့ ဗျူးပွိုင့်ထက် နှစ်ဆ လောက်မြင့်တဲ့ ခွေးကုန်းပေါ်ကနေဆို အပေါ်စီးမြင်ကွင်းတွေက သိပ်ရှင်းမယ့်ပုံ။

 

ဗျူးပွိုင့်တောင်ကုန်းပေါ်ကနေ ကြည့်ရင် အနီးမြင်ကွင်းမှာ လေးကေ့ကော်မြို့ရဲ့ အပြာရောင်သွပ်မိုးနဲ့ တိုက်ပုလေးတွေ တစ်တန်းကြီး။ အဝေးမြင်ကွင်းတွေက လေးကေ့ကော်အပိုင်ထဲက ပဟိကလော်ရွာနဲ့ ဟိုဘက် မြဝတီမြို့ကိုလည်း ခပ်ပျပျ။ သောင်ရင်းမြစ်ဟိုဘက် ထိုင်းနိုင်ငံဘက်ခြမ်းလည်းမြင်ရတော့ ဗျူးပွိုင့်ထက် နှစ်ဆ လောက်မြင့်တဲ့ ခွေးကုန်းပေါ်ကနေဆို အပေါ်စီးမြင်ကွင်းတွေက သိပ်ရှင်းမယ့်ပုံ။

 

၂၀၂၁၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၄ မှာ လေးကေ့ကော်မြို့သစ်ကို စစ်တပ်က ဝင်စီးတယ်။ ကျနော်တို့ လေးကေ့ကော် မြို့သားတွေ ၁၄ ရက်မှာ မရှောင်သေးရင်တောင် ၁၅ ရက်နေ့အကုန်။ ကျနော်တို့က လေးကေ့ကော်နဲ့ သိပ်ဝေးတဲ့ ဒေါနတောင်တန်းပေါ်က စမ်းချောင်းစခန်းရောက်သွားတယ်။ စမ်းချောင်းမှာ လေး၊ ငါးရက်၊ အင်တာနက်မရှိ၊ ဖုန်းလိုင်းမိတာ စမ်းချောင်းစခန်းရဲ့ နေရာနှစ်နေရာ မိလိုက် မမိလိုက်။ စမ်းချောင်းကနေ လေးကေ့ကော် ပြန် ဆင်းတော့ ပြောင်းခင်းစခန်းမှာ တစ်ည။ ပြီးတော့ လေးကေ့ကော်ကို ဖြတ်ကာ လေးကေ့ကော်နဲ့ မျက်နှာချင်း ဆိုင် ထီးမယ်ဝါးခီးရွာက စာသင်ကျောင်းထဲမှာ ပြန်နေ။

 

အဲဒီအချိန် စစ်တပ်က လေးကေ့ကော်မြို့ထိပ်ဘက်ခြမ်းကို မသိမ်းသေးသလို ထီးမယ်ဝါးခီးရွာက လည်းအေးဆေး။ ရွာသားအများစုကတော့ သောင်ရင်းမြစ်ကမ်းဒီဘက်နဲ့ ဟိုဘက်ဆီ ပြေးကြပြီမို့ တစ်ရွာလုံး တိတ်ဆိတ်နေပုံ ခြောက်ခြောက်ခြားခြား။

 

ထီးမယ်ဝါးခီးရောက်ပြီး ၂ ရက်လောက်ကြာတော့ ခွေးကုန်းအမြောက်စခန်းကနေ ပစ်လိုက်တဲ့ လက်နက်ကြီးကျည် ပဟိကလော်ရွာထဲ ကျကာ အိမ်တွေ မီးလောင်နေတာကို စာသင်ကျောင်းအနောက်ဘက်ကနေ ကြည့်ရင် အရှင်းကြီး မြင်ရ။ 

 

လေးကေ့ကော်အပိုင် ပဟိကလော်ရွာဝန်းကျင်မှာတော့ စစ်တပ်နဲ့ KNLA ပူးပေါင်းတပ် တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်နေပြီ။ ထီးမယ်ဝါးခီးရောက်ပြီး ၂ ရက်လောက်ကြာတော့ ခွေးကုန်းအမြောက်စခန်းကနေ ပစ်လိုက်တဲ့ လက်နက်ကြီးကျည် ပဟိကလော်ရွာထဲ ကျကာ အိမ်တွေ မီးလောင်နေတာကို စာသင်ကျောင်းအနောက်ဘက်ကနေ ကြည့်ရင် အရှင်းကြီး မြင်ရ။ ခွေးကုန်းကနေ လက်နက်ကြီးကျည် တစ်နေ့ကို ၁၀ လုံး၊ ၁၅ လုံး ပစ်ခတ်။

 

အခြေအနေမဟန်တော့လို့ ဒီဇင်ဘာ ၂၃ မှာ ထီးမယ်ဝါးခီးကနေ ဖလူးလေးရွာ။ အဲဒီကနေ တစ်တောင် တက်တစ်တောင်ဆင်း မိနစ် ၄၀ ကျော်ကြာ ကားမောင်းရတဲ့ ကျောက်ခက်ရွာ။ ပြီးတော့ ချောင်းပေါက်စအရွယ် သောင်ရင်းမြစ်ကိုကူး။ ပြီးတော့ ပြောင်းခင်းတွေနဲ့ စမ်းချောင်းကိုဖြတ်ကာ ကားတစ်စီးရောက်လာတော့ မဲ ဆောက်မြို့သို့ဝင်။

 

ထီးမယ်ဝါးခီးကနေ ဖလူးဘက်အထွက် ထီးမယ်ဝါးခီးရွာထိပ်က ရော်ဘာတောမှာ ခွေးကုန်းက ပစ်လိုက်တဲ့ လက်နက်ကြီးမှန်ကာ မိတ်ဆွေကဗျာဆရာ အေစိုင်းကေ ကျခဲ့တယ်။

 

ထီးမယ်ဝါးခီးမှာ အခြေအနေကို ဆက်စောင့်ကြည့်မယ်ဆိုတဲ့သူတွေ ကျန်ခဲ့တယ်။ ဒီဇင်ဘာ ၂၅ ရက်မှာ လေးကေ့ကော်ကို သိမ်းဖို့ စစ်ကြောင်းချီလာသလို ခွေးကုန်းကနေလည်း အမြောက်တွေ ဆက်တိုက်ပစ်တယ်။ ထီးမယ်ဝါးခီးကနေ ဖလူးဘက်အထွက် ထီးမယ်ဝါးခီးရွာထိပ်က ရော်ဘာတောမှာ ခွေးကုန်းက ပစ်လိုက်တဲ့ လက်နက်ကြီးမှန်ကာ မိတ်ဆွေကဗျာဆရာ အေစိုင်းကေ ကျခဲ့တယ်။

 

စစ်တပ်က လေးကေ့ကော်ရဲ့ အပေါ်စီးနေရာ ခွေးကုန်းမှာ အခိုင်အမာနေရာယူကာ တိုက်ပွဲဖြစ်တဲ့အ ခါတိုင်း လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ ထောင်လွှားခဲ့တယ်။ ထိုင်း-မြန်မာတံတားခြေရင်း ဆင်းပြေးလာတဲ့မြဝတီမြို့ စောင့်တပ်ကို တော်လှန်ရေးတပ်တွေ တိုက်တော့လည်း အဲဒီခွေးကုန်းကနေ လက်နက်ကြီးနဲ့ လှမ်းပစ်သေးတယ်။ လေးကေ့ကော်ဒေသတခွင် တိုက်ပွဲတွေဖြစ်တိုင်း ခွေးကုန်းကနေ လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ စွာလိုက်တာအမြဲ။ ငြိမ်းချမ်းရေးမြို့သစ် လေးကေ့ကော်ဆိုရင်လည်း ခွေးကုန်းကနေပစ်လိုက်တဲ့ လက်နက်ကြီးကျည်ကြောင့် ဒဏ်ရာ ဒဏ်ချက်တွေ ဗရပွနဲ့။

 

နှစ်ပေါင်း ၂၀ ကျော်ကြာ ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် တပ်စခန်းအဖြစ် မောက်မာခဲ့တဲ့ ခွေးကုန်းခေါ် လူသတ်ကုန်း၊ အခုတော့ တော်လှန်ရေးတပ်တွေရဲ့ ခြေဖဝါးအောက် ပြားပြားမှောက်။ ခွေးကုန်းကိုသိမ်းလိုက်တာဟာ လေးကေ့ကော်မြို့သစ်ကို ပြန်လည်ရရှိခြင်းလို့လည်း အဓိပ္ပါယ်ထွက်တယ်။

 

ရင်းခဲ့ရတဲ့အသက်တွေလည်း မနည်း၊ ကစဉ့်ကလျား ဘဝတွေလည်း အထွေးလိုက်နဲ့ ၃နှစ်နီးပါးကြာမှ လေးကေ့ကော်ကို ပြန်လည်ရရှိခြင်းလည်း ဖြစ်တယ်။ လေးကေ့ကော်ရင်ခွင် ကျနော်တို့ ပြန်ဝင်လို့ မရသေးရင် တောင် မြို့အဝင်လမ်းကို ကျနော်တို့ ပြန်လည်တွေ့ရှိတာက သိပ်သေချာနေတယ်။

~~~~

ထွန်းလင်း

About Us

Ngwe Maung Than is an independent media and advocacy group committed to human rights and federal democracy in Myanmar. It publishes news reports, features, commentaries, interviews and analyses on the Nway Oo Revolution, as well as music and literature that reflect and promote human rights, federal democracy, peace, and justice in Myanmar through its digital platforms.

Follow Social


Contact Mail

[email protected]
[email protected]

Subscribe For News Latter

ထုတ်ဝေတဲ့ စာစောင်များကို ပုံမှန် ရယူ ဖတ်ရှုနိုင်ပါသည်။