သန္ဓေမမှန်သည့် စစ်တပ်

မြန်မာ့နိုင်ငံ​ရေးတွင် အ​စောပိုင်းကာလက စစ်တပ်သည် အပြုသ​ဘောအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့​သော်လည်း ၁၉၆၂ခုနှစ် အာဏာသိမ်းပြီး​နောက်ပိုင်းကစ၍ အဖျက်သဘောမှသာ ပါဝင်ခဲ့သည်ဟု ဆိုရပါမည်။ စစ်တပ်ကို စတင်တည်​ထောင်စဥ်ကတည်းက ဂျပန်ဖက်ဆစ်ထံမှ အ​ထောက်အကူ ရယူကာ စစ်ပညာသင်ကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်ရာ သ​န္ဓေမမှန်ဟူ၍လည်း ယူဆကြသည်။ ထိုသို့ဖြစ်ရ န်အ​ကြောင်းရင်းများ ရှိခဲ့ပါသည်။

ဗိုလ်ချုပ်​အောင်ဆန်းအမှူးပြု​သော လူငယ် ​ခေါင်း​ဆောင်များတွင် အင်္ဂလိပ်နယ်ချဲ့ တို့ကို တိုက်ထုတ်​ရေးအတွက် မည်သူနှင့်​ပေါင်းရ ​ပေါင်းရ ​ပေါင်းမည်ဆို​သော စိတ်အခံရှိခဲ့ကြသည်။ ထို့​ကြောင့်ပင် တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် အဆက်အသွယ် ရယူရန် ပြည်ပသို့ထွက်ခွာခဲ့​သော သခင်​အောင်ဆန်းသည် တရုပ်သ​င်္ဘော ဟိုင်လီနှင့် လိုက်ပါသွားခဲ့ရာ ထိုအချိန်က ဂျပန်လက်​အောက်​ရောက်​နေ​သော အမွိုင်ကျွန်းတွင်​ ​သောင်တင်​နေ​ခဲ့သည်။ ပြည်တွင်းရှိ ဂျပန်သူလျှို သွားစိုက်ဆိုင် ဖွင့်ထားသူနှင့် အဆက်အသွယ်ရှိ​သော ​ဒေါက်တာသိမ်း​မောင် တို့ က သိရှိပြီး ဗိုလ်ချုပ်နှင့် ဗိုလ်ရန်​အောင်တို့၏ ဓါတ်ပုံများ​ကို ပေးရာ အမွိုင်တွင် ဂျပန်​ထောက်လှမ်း​ရေးက လိုက်ရှာပြီး သူတို့ကို ဂျပန်သို့​ ခေါ်​ဆောင်သွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ဗိုလ်ချုပ်​အောင်ဆန်းရှိစဥ်က ပြဿနာ မရှိ​သော်လည်း ဗိုလ်ချုပ် မရှိ​သောအခါ ​နောင်အခါ တပ်​ခေါင်း​ဆောင်ဖြစ်လာကြသည့် ရဲ​ဘော်သုံးကျိပ်အ​ပေါ် သက်ဆိုင်ရာပါတီများကသာ သြဇာလွှမ်းသွား​တော့သည်။

ဤသို့ဖြင့် မြန်မာ့တပ်မ​တော်သည် ဖက်ဆစ်ဂျပန်ထံမှ စစ်ပညာသင်ယူခဲ့ရ​သော အစမ​ကောင်းသည့် တပ်မ​တော်ဖြစ်ခဲ့ရသည်။ ထိုစဥ်က နိုင်ငံ​ရေးအဖွဲ့အစုံမှ လူ၃၀ (ရဲ​ဘော်သုံးကျိပ်) ကို စစ်ပညာသင်​ယူရန် စေလွှတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ဗိုလ်ချုပ်​အောင်ဆန်းရှိစဥ်က ပြဿနာ မရှိ​သော်လည်း ဗိုလ်ချုပ် မရှိ​သောအခါ ​နောင်အခါ တပ်​ခေါင်း​ဆောင်ဖြစ်လာကြသည့် ရဲ​ဘော်သုံးကျိပ်အ​ပေါ် သက်ဆိုင်ရာပါတီများကသာ သြဇာလွှမ်းသွား​တော့သည်။ ထိုအထဲတွင် ကွန်မြူနစ်ပါတီလူများဖြစ်​သော ဗိုလ်ရဲထွဋ်၊ သခင်ဗစိန်တို့နှင့်နီးစပ်​သူ ဗိုလ်​နေဝင်းနှင့် ဗိုလ်ချုပ်၏ယုံကြည်ခြင်းခံရသူ ပါတီစွဲမရှိသည့် ဗိုလ်လကျ်ာတို့က ထိပ်ဆုံးသို့​ရောက်လာသည်။ 

၁၉၄၈ ခုနှစ် ကွန်မြူနစ်ပါတီ​ တောခိုသွား​သောအခါ တပ်မ​တော်အတွင်း ကွန်မြူနစ်အင်အားများ မရှိ​တော့ဘဲ၊ ဦး​ကျော်ငြိမ်း၊ ဦးဘ​ဆွေတို့၏ဆိုရှယ်လစ်များသာ ကျန်​တော့သည်။ ဤတွင် ဗိုလ်​နေဝင်းက ဦး​ကျော်ငြိမ်းတို့၏​ထောက်ခံမှု ရရှိလာသည့်အတွက် ဝန်ကြီးချုပ် ဦးနုက ဗိုလ်​နေဝင်းကို တပ်မ​တော်စစ်ဦးစီးချုပ်ရာထူး​ ​ပေးအပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ဖက်ဆစ်​တော်လှန်​ရေး၌ နိုင်ငံ​ရေးအရ ဦး​ဆောင်သူ​နေရာတွင် ရှိခဲ့ပြီး ၁၉၄၆ ခုနှစ်ကတည်းက လက်နက်ကိုင်​တော်လှန်​ရေးလုပ်သွားသူ အလံနီကွန်မြူနစ်ပါတီ​ခေါင်း​ဆောင် သခင်စိုးက ဖက်ဆစ်ဂျပန်ထံ ပညာသင်ခဲ့​သော စစ်တပ်သည် သ​န္ဓေမမှန်၊ တစ်နေ့တွင် တိုင်းပြည်ကို အကြီးအကျယ် ဒုက္ခ​ပေးလိမ့်မည်ဟု ​ပြောဆိုခဲ့ဖူးရာ ထိုစကားသည် ယခုအခါ ​သွေးထွက်​အောင်မှန်​သောစကား ဖြစ်လာ​ပေ​တော့သည်။ ဤသည်မှာ စစ်တပ်၏လုပ်နည်းလုပ်ဟန်တွင် ဖက်ဆစ်စရိုက်လက္ခဏာ တွယ်ကပ်လာခြင်းကို တင်ပြခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အလောင်းမင်းတရား၏ ဆိုးမွေကို ဆက်ခံခဲ့ခြင်း

အ​တွေးအ​ခေါ် ပိုင်းဆိုင်ရာတွင် စစ်တပ်သည် ကုန်း​ဘောင်မင်းဆက်(၁၇၅၂ မှ ၁၈၈၅ အထိ) ထူ​ထောင်သူ အ​လောင်းဘုရား မင်းဆက်ကို များစွာအတုယူခဲ့ပုံရသည်။ နေပြည်​တော်တွင် အ​နော်ရထာ၊ ဘုရင့်​နောင်၊ အ​လောင်းဘုရား အရုပ်ကြီးသုံးရုပ် စိုက်ထူထား​သော်လည်း စစ်ခေါင်ဆောင်များ တကယ်တန်းအားကျသည်က အ​လောင်းဘုရားပင် ဖြစ်ပုံရသည်။ ထို​ခေတ်ကို အမွှန်းတင်ထား​သော စာ​ရေးဆရာညိုမြ ၏ ကုန်း​ဘောင်​ခေတ်ရှာပုံ​တော် စာအုပ်သည် မဆလ ​ခေတ်ကတည်းက စစ်တပ်အရာရှိများ စွဲလမ်းစွာ ဖတ်ခဲ့ကြ​သောစာအုပ်ဖြစ်သည်။

အ​လောင်းဘုရားသည် အာဏာကို အရက်စက်ဆုံး နည်းများဖြင့် ထူ​ထောင်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ အောက်ဗမာပြည်ကို သိမ်းပိုက်ပြီးချိန်တွင် လက်ရဖမ်းမိခဲ့​သော မွန်ဘုရင်နှင့် ​နောက်လိုက်​နောက်ပါ လူ ၂၀၀၀ ခန့်ကို ​သွေး​အေး​​အေးဖြင့် သတ်ပစ်ခဲ့သည်။

အ​လောင်းဘုရားသည် အာဏာကို အရက်စက်ဆုံး နည်းများဖြင့် ထူ​ထောင်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ အောက်ဗမာပြည်ကို သိမ်းပိုက်ပြီးချိန်တွင် လက်ရဖမ်းမိခဲ့​သော မွန်ဘုရင်နှင့် ​နောက်လိုက်​နောက်ပါ လူ ၂၀၀၀ ခန့်ကို ​သွေး​အေး​​အေးဖြင့် သတ်ပစ်ခဲ့သည်။ အ​လောင်းဘုရား၏ သား​တော် ဆင်ဖြူရှင်မင်းလက်ထက်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံကို သိမ်းပိုက်ပြီး ထိုင်းပြည်သူများကို ရက်စက်စွာ သတ်ဖြတ်ခဲ့​သော အ​ကြောင်းအရာများမှာ ယခုချိန်ထိ ထိုင်းလူမျိုးတို့ ​ကျေချမ်းနိုင်ခြင်း မရှိ​သေးသည်ကို​ တွေ့ နိုင်သည်။ ထို့ပြင် အ​လောင်းဘုရားက တိုက်ပွဲများ​အောင်နိုင်​ရေးမက်လုံးအဖြစ် ​အောက်​ခြေစစ်သည်များကို တိုက်ရာပါပစ္စည်း ​ရွှေ​၊ ငွေ၊ ဘဏ္ဍာ၊ လူသူကျွဲနွား အားလုံး ကိုယ်ရကိုယ်ယူ စနစ်ဖြင့် ရယူခွင့်ပြုခဲ့သည်။ 

ဤအချက်များ အားလုံးသည် ယခု လက်ရှိစစ်တပ်၏ စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ မ​ကွေးတိုင်း၊ ကရင်နီပြည်နယ်၊ ကရင် ပြည်နယ်၊ ချင်း​တောင်တန်း​ဒေသတို့တွင် ကျင့်သုံး​နေပုံနှင့် တထပ်တည်းပင်ဖြစ်သည်ကို တွေ့ရပါမည်။ အခု စစ်ကိုင်းတိုင်းနှင့် မ​ကွေးတိုင်းတို့တွင် စစ်တပ်၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုက အ​လောင်းဘုရား လက်ထက် ကထက်ပင် သာလွန်​နေသည်။ ကိုယ့်လူမျိုးအချင်းချင်း ရွာ​တွေကို ​သေနတ်​ဖောက်ဝင်စီးသည်။ ရွာသားများ ထွက်ပြေးချိန်တွင် တစ်ရွာလုံး ​ရွှေ​ငွေ ပစ္စည်း​ကောင်းမှန်သမျှ ရှာ​ဖွေလုယက်သည်။ မ​ပြေးနိုင်၍ ကျန်ရစ်သူများကို ပစ်သတ်ကာ မီးရှို့ပြီး တစ်ခါတည်း လက်စ​​ဖျောက်ပစ်သည်။ 

၂၀၂၁ ဇွန်လ​လောက်ကတည်းက ​ကျေးရွာများတွင် လူငယ်အရွယ်​တွေ့လျှင် ပစ်သတ်ခွင့်​ ပေးထားပြီး ဖြစ်သည်။ ယခု​နောက်ပိုင်းတွင်​တော့ ​တွေ့သမျှ ပစ်သတ်လို့ ရ​နေ​တော့သည်။ ပြီးလျှင် ရွာကို မီးတိုက်ကာ သက်​သေအားလုံး ​ဖျောက်ဖျက်ပစ်လိုက်တော့သည်။ ဤသည်မှာ ရခိုင်ပြည်နယ် ​မောင်​တော​ဒေသတွင် လုပ်ခဲ့​သောနည်းနှင့် အတူတူပင် ဖြစ်သည်ကို ​တွေ့ရသည်။

ဖက်ဆစ် ဂျပန်တော်လှန်ရေး

စစ်တပ်သမိုင်းတွင် အမြဲတမ်း ဂုဏ်တင်​လေ့ရှိ​သောအချက်များရှိသည် ၎င်းတို့မှာ ဖက်ဆစ်ဂျပန်​တော်လှန်​ရေးကို ဦး​ဆောင်ခဲ့ခြင်း တိုင်းပြည်ကိုလွတ်လပ်​ရေးရ​အောင်တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့ခြင်း စသည်တို့ကိုကြွားဝါ​ပြောဆို​​လေ့ရှိသည်။ ၎င်းတို့သည်လည်း အချက်အလက်မှားများ လိမ်ညာမှုများသာဖြစ်သည်။ BIAတပ်သည် ဂျပန်တပ်နှင့်အတူ ဗမာပြည်ထဲသို့ ဝင်​ရောက်လာခဲ့ပြီး သူတို့အဓိက ထမ်း​ဆောင်သည့်တာဝန်မှာ ဂျပန်တပ်ကို လမ်းပြရခြင်းသာ ဖြစ်သည်။ အင်အား​ထောင်ချီ​သောင်းချီ၍ တိုက်ကြ​သော တိုက်ပွဲများတွင် BIA တပ် မပါခဲ့​ပေ။ ဂျပန်အဝင်တွင် အဂ်လိပ်က ​မြေလှန်စနစ်ကျင့်သုံးပြီး အလျင်အမြန် ဆုတ်ခွာခဲ့​သော​ကြောင့် လနှင့်ချီ၍ တိုက်ရ​သော တိုက်ပွဲကြီးများ မရှိခဲ့ပါ။ ဂျပန်အဝင်တွင် BIA အုပ်ချုပ်​ရေးဟူ၍ ၆ လခန့် အုပ်ချုပ်ခွင့် ရလိုက်​သော်လည်း ​နောက်ပိုင်းတွင် ဂျပန်က စစ်အုပ်ချုပ်​ရေး​ ကြေညာခဲ့သဖြင့် ထိ​ရောက်​သော အုပ်ချုပ်​ရေးအ​တွေ့အကြုံလည်း မရလိုက် ဟုဆိုရပါမည်။ ၁၉၄၄ ခုနှစ် နှစ်ဆန်းပိုင်းကစ၍ အဂ်လိပ်တပ်၏ တန်ပြန်ထိုးစစ် စတင်လာချိန်တွင် BIA ၏ အခန်းကဏ္ဍမှာ ပို၍ပင် နည်း​သေးသည်။

သမိုင်းမှတ်တမ်းများအရ ၁၉၄၂ ​ဖေ​ဖော်ဝါရီလတွင် စက်ာပူ ဂျပန်လက်​အောက် ကျ​ရောက်ခဲ့သည်။
အ​မေရိကန်စစ်ဘက်ဆိုင်ရာတာဝန်ခံ (US War Secretary Heney L. Stimson) က တရုတ်​ခေါင်း​ဆောင်ချန်​ကေရှိတ် နှင့် အ​မေရိကန်ဗိုလ်ချုပ်စတီးဝဲလ် တို့ကို ဖက်ဆစ်ဂျပန်အား မြန်မာပြည်မှခုခံရန် စီစဥ်ညွှန်ကြားခဲ့သည်။ ၁၉၄၂ ခုနှစ် မတ်လ ဗိုလ်ချုပ်စတီးဝဲလ် ​ရောက်ချိန်တွင် ဂျပန်တို့က ရန်ကုန် ကို​ရောက်​နေပြီ ဖြစ်သည်။ အထက်ဗမာပြည် မန္တ​လေးနှင့် မြစ်ကြီးနားမြို့များသို့ မီးရထားလမ်းအတိုင်း ချီတက်သွားရန်ပင် စီစဥ်​နေကြပြီးဖြစ်သည်။ ဂျပန်တို့ ဤမျှ မြန်မြန်ဆန်ဆန် စီစဥ်နိုင်ခြင်းမှာ ဘီအိုင်​အေ ကအစစအရာရာ ကူညီ​ပေးခြင်းကြောင့်ပင် ဖြစ်သည်။

သမရိုးကျစစ်နည်းဗျူဟာဖြင့်မ​အောင်မြင်နိုင်ဘဲ ​တောနင်း​ပျောက်ကြားနည်းကို ပြန်သုံးရာတွင် ကချင်စစ်သည်တို့၏ အကူအညီက များစွာအ​ရေးပါလှသည်။ မြစ်ကြီးနားကို ချီတက်သိမ်းပိုက်​​သော စတီးဝဲလ်စစ်​ကြောင်းနှင့် ဝင်းဂိတ်စစ်ကြောင်းတို့တွင် ကချင် လဲဗီးတပ်နင့် ကချင်ရိန်းဂျားတပ် ​ထောင်ချီ၍ပါဝင်ခဲ့ကြသည်။

ဗိုလ်ချုပ်စတီးဝဲလ်က တရုတ်နိုင်ငံသို့ စစ်​ရေးအ​ထောက်အပံ့ ပစ္စည်းများ​ပေးပို့ရန် လီဒိုလမ်းမကြီးကို အ​ကောင်ထည်​ဖော်ခဲ့သည်။ ထို့​နောက် ဗမာပြည်တွင် ​တောင်တန်း​ဒေသ​နေ​ တောင်​ပေါ်သားများကို ပြန်လည်စုစည်းပြီး စစ်​ရေး​လေ့ကျင့်​ပေးသည်။ ဂျင်နရယ် ဝင်းဂိတ်(Lt General Wingate)၏ ပထမကြိမ် ချင်းဒစ်(Chindits ) စစ်ဆင်​ရေးသည် မ​အောင်မြင်ခဲ့​ပေ။ (မြန်မာလို ခြင်​သေ့ ကို ချင်းဒစ် ဟု အသံထွက်ခြင်းဖြစ်သည်)။ ထို့​ကြောင့် ဒုတိယအကြိမ်တွင် ကချင်​ပျောက်ကြားများကို ပိုသုံးရန်ဖြစ်လာသည်။

သမရိုးကျစစ်နည်းဗျူဟာဖြင့်မ​အောင်မြင်နိုင်ဘဲ ​တောနင်း​ပျောက်ကြားနည်းကို ပြန်သုံးရာတွင် ကချင်စစ်သည်တို့၏ အကူအညီက များစွာအ​ရေးပါလှသည်။ မြစ်ကြီးနားကို ချီတက်သိမ်းပိုက်​​သော စတီးဝဲလ်စစ်​ကြောင်းနှင့် ဝင်းဂိတ်စစ်ကြောင်းတို့တွင် ကချင် လဲဗီးတပ်နင့် ကချင်ရိန်းဂျားတပ် ​ထောင်ချီ၍ပါဝင်ခဲ့ကြသည်။ စတီးဝဲစစ်​ကြောင်းတွင် တရုတ်စစ်သည် ၄၀၀၀ ၊ အ​မေရိကန်စစ်သည် ၁၄၀၀နှင့် ကချင်စစ်သည် ၆၀၀ တို့ပါဝင်ခဲ့သည်။ အဂ်လိပ်နှင့် တရုတ်တပ်မဟာများပူး​ပေါင်းထား​သော Merrils, Marauders တပ်တွင်ကချင်ရိန်းဂျား ၃၀၀၀ ပါဝင်ခဲ့သည်။ ၎င်းတပ်များသည် ကချင်များ၏ဦးဆောင်မှုဖြင့် ဂျပန်များမရိပ်မိနိုင်​​သော အလွန်ခက်ခဲသည့် ​တော​တောင်များကိုဖြတ်​ကျော်ကာ မြစ်ကြီးနား​လေယဉ်ကွင်းအနီးအထိ ချဉ်းကပ်နိုင်ခဲ့ကြသည်။ 

ကချင်ရိန်းဂျားများသည် နယ်​မြေအလွန်ကျွမ်းကျင်ကြသည့်အတွက် ဂျပန်တို့စခန်းချရာ​နေရာများကို အမှားအယွင်းမရှိ သိရှိ​နေတတ်ကြသည်။ ထို့​နောက် ၁၉၄၄ခု ဇွန်နှင့် ဇူလိုင်လတို့တွင် ၇၈ ရက်ကြာစစ်ဆင်ပြီး သြဂုတ်လတွင် မြစ်ကြီးနားကိုသိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။ ၁၉၄၄ ခုနှစ်အတွင်း ကချင်တပ်ရင်း ၅ ရင်းဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ကချင်ရိန်းဂျားတပ်ကို ရှမ်းပြည်​မြောက်ပိုင်းတွင်လည်း ၃ ရင်း ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ၎င်းတပ်ရင်းများ တွင် လွယ်ဂျယ်တပ်ရင်းမှလွဲ၍ ကျန်တပ်ရင်းများအားလုံး လားရှိုးတိုက်ပွဲတွင် ပါဝင်ခဲ့ကြသည်။ ၁၉၄၅ မတ်လတွင် လားရှိုးကိုသိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ပြီး​နောက် ကချင်တပ်အများစု အိမ်ပြန်သွားနိုင်ခဲ့ကြသည်။ ကချင်ရိန်းဂျားတပ်များ ဂျပန်တို့ကို တိုက်ခိုက်သည်မှာ ရှမ်းပြည်​တောင်ပိုင်း ​ကျေးသီးမန်းစံ၊ ရပ်​စောက်၊ ပင်းဒယအထိနှင့် ဗမာ့မျိုးချစ် တပ်မ​တော် ဗိုလ်မှုးဗထူး လှုပ်ရှားသည့်​နေရာများအထိ ​ရောက်သွားသည်။ 

ကချင်တပ်အင်အား ၃၂၀၀နှင့် အ​မေရိကန်တပ် တပ်ရင်း၄ ရင်းပူ​ပေါင်း၍ လွယ်လင်မြို့ကို တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက် နိုင်ခဲ့သည်။ ဗိုလ်ချုပ်ဆလင်းဦး​ဆောင်​သော မဟာမိတ်တပ်များက မြန်မာပြည်အလယ်ပိုင်း မိထ္ထီလာမြို့ကို ၁၉၄၅ နှစ်ဆန်းပိုင်းတွင် အပြင်းအထန်ထိုးစစ်ဆင်သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။ ထိုတိုက်ပွဲတွင်လည်း ကချင်နှင့် ချင်းစစ်သည်များပါဝင်တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည်။ ထိုတိုက်ပွဲများ​အောင်မြင်ခဲ့မှု​ကြောင့် ကချင်တပ်များအတွက် မ​နောပွဲများ ကျင်းပ​ပေးခဲ့သည်။ 

၁၉၄၅ မတ်လ ၂၂ ရက်တွင် ကွတ်ခိုင်လွယ်ဆန်ဆစ် တွင်၎င်း မတ်လ ၂၄ မှ ၂၆ အထိ ဗန်း​မော်စိန်လုံတွင် ၎င်း ကျင်းပခဲ့ကြသည်။ တိုက်ပွဲအားလုံးတွင် ကချင်စစ်သည် ၁၂၀၀၀ လောက် ပါဝင်ခဲ့ကြသည်ဟု မှတ်တမ်းများအရ သိရသည်။

ထိုတိုက်ပွဲများအားလုံးတွင် ကချင်စစ်သည်များက​ ​ရှေ့တန်းမှပါဝင်တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည်ကို​တွေ့ရပါမည်။ ထိုတိုက်ပွဲများအားလုံးတွင် ဗမာ့တပ်မ​တော် လုံးဝပါဝင်ခြင်းမရှိပါ။ 

ဤသည်တို့ကို​ ဖော်ပြရခြင်းမှာ မြန်မာပြည်အလယ်ပိုင်းအထိနှင့် ရှမ်းပြည်နယ် တခုလုံးနီးပါးကို အဂ်လိပ် အ​မေရိကန် ဦး​ဆောင်​သောမဟာမိတ်တပ်များက တိုက်ပွဲကြီးများဆင်နွှဲ၍ တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုတိုက်ပွဲများအားလုံးတွင် ကချင်စစ်သည်များက​ ​ရှေ့တန်းမှပါဝင်တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည်ကို​တွေ့ရပါမည်။ ထိုတိုက်ပွဲများအားလုံးတွင် ဗမာ့တပ်မ​တော် လုံးဝပါဝင်ခြင်းမရှိပါ။ 

ဗမာ့တပ်မ​တော်ကို ၁၉၄၁ ဒီဇင်ဘာလတွင် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ၁၉၄၂ ခု ဇန်နဝါရီလတွင် ဂျပန်တပ်မ​တော်နှင့်အတူ ဗမာပြည်သို့ဝင်​ရောက်ခဲ့ကာ အဂ်လိပ်တပ်များ ဆုတ်ခွာသွားပြီဖြစ်သဖြင့် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခြင်းမရှိဘဲ မတ်လတွင် ရန်ကုန်သို့ ​ရောက်ရှိလာသည်။ ဂျပန်​ခေတ်တွင် BIA,BDA ဘဝဖြင့် ဗိုလ်ချုပ်​အောင်ဆန်း၏ ဦးစီးမှု​အောက်တွင်ရှိခဲ့သည်။ ထို့​နောက် မဟာမိတ်တပ်များ မြစ်ကြီးနားကိုသိမ်းပိုက်ပြီးချိန်ကျမှ ဖက်ဆစ်တိုက်ဖျက်​ရေး ပြည်သူ့လွတ်လပ်​ရေး (ဖတပလ)ကို အလျင်အမြန် ဖွဲ့စည်းခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုစဥ်က အိန္ဒိယတွင်​ရောက်ရှိ​နေ​သော ဦသိန်း​ဖေမြင့်က အဂ်လိပ်တပ်များ မြန်မာတနိုင်ငံလုံးကို အလျှင်အမြန်သိမ်းပိုက်သွားပါက လွတ်လပ်​ရေးအတွက်အ​ရေးဆိုရန် ခက်ခဲလိမ့်မည်။ ထို့​ကြောင့်ဖက်ဆစ်ဆန့်ကျင်​ရေးတပ်​ပေါင်းစု တခု အလျှင်အမြန်ဖွဲ့ စည်းထားရန်လိုသည် ဟူ​သောသတိ​ပေးချက်အရ ​ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။

ဖတပလ ကို မြစ်ကြီးနားမြို့ကို မဟာမိတ်တပ်များသိမ်းပြီးချိန် ၁၉၄၄ခုနှစ် သြဂုတ်လအတွင်း ဖွဲ့စည်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ (ဖတပလကို ​နောင်တွင် ဖဆပလ ,ဖက်ဆစ်ဆန့်ကျင်​ရေး ပြည်သူ့လွတ်လပ်​ရေးပါတီ ဟုခေါ်သည်။) ဖဆပလကို တပ်မ​တော်မှ ၃ ဦး (ဗိုလ်ချုပ်​အောင်ဆန်း၊ ဗိုလ်မှူးကြီး​နေဝင်း၊ ဗိုလ်မှူးကြီးလကျ်ာ)၊ ပြည်သူ့အ​ရေး​တော်ပုံပါတီမှ ၃ ဦး (ကိုဗ​ဆွေ၊ ကို​ကျော်ငြိမ်း နှင့် သခင်ချစ်)၊ ကွန်မြူနစ်ပါတီမှ ၃ ဦး (သခင်စိုး၊ သခင်သန်းထွန်း နှင့် သခင်တင်မြ ) တို့က ဖွဲ့စည်းခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုအဖွဲ့ ၏ အာဏာပိုင်​ခေါင်း​ဆောင်သုံးဦးအဖြစ် ဗိုလ်ချုပ်​အောင်ဆန်း,(စစ်​ရေး​ခေါင်း​ဆောင်)၊ သခင်စိုး(နိုင်ငံ​ရေး​ခေါင်း​ဆောင်)နှင့် သခင်သန်းထွန်း(နိုင်ငံခြားဆက်သွယ်​ရေး​ခေါင်း​ဆောင်) ဟုသတ်မှတ်ခဲ့ကြသည်။ ဖက်ဆစ်​တော်လှန်​ရေးတပ်ကို အတို​​ကောက်အားဖြင့် 'ပြည်သူ့တပ်မ​တော်' ဟု​ခေါ်ခဲ့ကြသည်။

​မေလ ၁ ရက်​နေ့တွင် ရန်ကုန်ကိုသိမ်းပြီး​ကြောင်း အသံလွှင့်ရုံမှ ဗိုလ်​နေဝင်းက ​ကြေညာခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် မဟာမိတ်တပ်များလည်း ရန်ကုန်မြို့ထဲတွင် ​ရောက်ရှိ​နေကြပြီးဖြစ်သည်။ ထို​ကြေညာချက်ကို မည်သူ၏ ခွင့်ပြုချက်မှ မရှိဘဲ၊ လက်ဦးမှုယူ၍​ ကြေညာခဲ့ခြင်းဖြစ်ရာ ဗိုလ်ချုပ်​အောင်ဆန်းပင် စိတ်ဆိုးခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

ဖတပလကို ဖွဲ့စည်းပြီးမှ စစ်တိုင်း ဆယ်တိုင်း ဖွဲ့စည်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ယင်းစစ်တိုင်းများကို ကြည့်လျှင်​မြေလတ်ဒေသနှင့် ​အောက်ဗမာပြည်သာ ပါသည်ကို ​တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။ ၁၉၄၅ နှစ်ဆန်းပိုင်းတွင် ဂျင်နရယ်ဆလင်း နှင့်မဟာမိတ်တပ်များက မိထ္ထီလာမြို့ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ဗမာ့တပ်မ​တော်က ဖက်ဆစ်ဂျပန်ကို မတ်၂၇ ရက်နေ့တွင်မှ စတင်တော်လှန်​ကြောင်း​ ကြေညာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

​မေလ ၁ ရက်​နေ့တွင် ရန်ကုန်ကိုသိမ်းပြီး​ကြောင်း အသံလွှင့်ရုံမှ ဗိုလ်​နေဝင်းက ​ကြေညာခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် မဟာမိတ်တပ်များလည်း ရန်ကုန်မြို့ထဲတွင် ​ရောက်ရှိ​နေကြပြီးဖြစ်သည်။ ထို​ကြေညာချက်ကို မည်သူ၏ ခွင့်ပြုချက်မှ မရှိဘဲ၊ လက်ဦးမှုယူ၍​ ကြေညာခဲ့ခြင်းဖြစ်ရာ ဗိုလ်ချုပ်​အောင်ဆန်းပင် စိတ်ဆိုးခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

၁၉၄၅ ​မေလ ၁၆ ရက်​နေ့တွင် မိထ္ထီလာမြို့၌ ဂျင်နရယ်ဆလင်းနှင့် ဗိုလ်ချုပ်​အောင်ဆန်း ​တွေ့ ကြ​သောအခါ ဂျင်နရယ်ဆလင်းကလည်း ထိုကိစ္စအ​ပေါ် မ​ကျေလည်​ကြောင်း​ပြောရာ ဗိုလ်ချုပ်က သူအ​ရေးယူပါမည်​ဟု ​ပြောဆိုခဲ့ရသည်ဟုဆိုသည်။ ရက်စွဲများကို ပြန်ကြည့်မည်ဆိုလျှင် ဂျပန်ကို စတင်​တော်လှန်​သော မတ်လ ၂၇ ရက်မှစ၍ အသံလွှင့်ရုံမှ ​ရန်ကုန်ကို သိမ်း​ကြောင်း​ ကြေညာသည့် ​မတ်လ ၁ ရက်​နေ့အထိ ၁ လ သာကြာခဲ့သည်။ အဂ်လိပ်နှင့် မဟာမိတ်တပ်များ ကချင်စစ်သည်များ ၁၉၄၃ ခုမှ၁၉၄၅ ခုအထိ အပြင်းအထန်တိုက်ခိုက်ခဲ့ရ​သော် လည်း ဗမာ့တပ်မ​တော်က ၁ လ သာ ​ပျောက်ကျားစစ်ကို မဖြစ်စ​လောက်တိုက်ခိုက်ပြီး ရန်ကုန်ကိုသိမ်း​ကြောင်း လူလည်လုပ်၍​ ကြေညာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ကို​ တွေ့ ရမည်ဖြစ်ပါသည်။

ဂျန်​တော်လှန်​​ရေးဆိုသည်မှာ ပြည်သူတရပ်လုံး ကျရာ​နေရာမှ ပါဝင်ခဲ့ကြသည်။ နိုင်ငံ​ရေးသမား အများစု ပါဝင်ခဲ့ကြသည်။ ဂဠုန်ဦး​စောနှင့် ​ဒေါတ်တာသိမ်း​မောင်တို့လို ဂျပန်လိုလားသူအချို့ကလွဲ၍ အားလုံးက ဂျပန်ကို ဆန့်ကျင်ခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုစဥ်က ဂျန်​တော်လှန်​​ရေးဆိုသည်မှာ ပြည်သူတရပ်လုံး ကျရာ​နေရာမှ ပါဝင်ခဲ့ကြသည်။ နိုင်ငံ​ရေးသမား အများစု ပါဝင်ခဲ့ကြသည်။ ဂဠုန်ဦး​စောနှင့် ​ဒေါတ်တာသိမ်း​မောင်တို့လို ဂျပန်လိုလားသူအချို့ကလွဲ၍ အားလုံးက ဂျပန်ကို ဆန့်ကျင်ခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်သည်။ အမှန်အတိုင်းဆိုရလျှင် သခင်စိုးက အင်းစိန်​ထောင်အတွင်း​ ရေး​သော အင်းစိန်စစ်တမ်း နှင့် နောက်ပိုင်း မြင်းခြံ​ထောင်တွင်​ရေး​သော မြင်းခြံစစ်တမ်းတို့တွင် မဟာမိတ်တပ်များနှင့် ပူးပေါင်းကာ နာဇီဆန့်ကျင်​ရေး ဂျပန်ဆန့်ကျင်​ရေးလုပ်ရမည်ဆို​သော လမ်း​ကြောင်းမှန်ကို ချပြထုတ်​ဖော်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ 

ထိုစာတမ်းများကို ၁၉၄၀အကုန် ဂျပန်မဝင်မီတွင်​ ရေးခဲ့ခြင်းဖြစ်ရာ ဗိုလ်ချုပ်တို့ ဂျပန်တွင် စစ်ပညာသင်​နေချိန်​လောက်ကတည်းက ရေးခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ဗိုလ်ချုပ်ကိုယ်တိုင်လည်း မြန်မာပြည် ပြန်​ရောက်ပြီး မကြာမီမှာပင် ဂျပန်တပ်ကို ​ခေါ်လာသည်မှာ မှား​ကြောင်း သိရှိသွားခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။ ထို့​ကြောင့်ပင် ဗိုလ်ချုပ်ဆလင်းနှင့်​တွေ့ရာတွင် ဗိုလ်ချုပ်က ဂျပန်​တော်လှန်​ရေး​ခေါင်း​ဆောင်သည် သခင်စိုး ဖြစ်သည်ဟု ​ပြောခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ သခင်စိုးသည် ဂျပန်​တော်လှန်​ရေးအတွင်း မှန်ကန်​သော နိုင်ငံ​ရေးဦး​ဆောင်မှု​ ပေးနိုင်ခဲ့​သော်လည်း ကွန်မြူနစ်ပါတီခွဲ၍ ထူ​ထောင်ခြင်းနှင့် လက်ဝဲအလွန်အကျွံလမ်းစဥ်ကို ကျင့်သုံးခဲ့သည့် အမှားများ ကျူးလွန်ခဲ့သည်။ နောက်ဆုံး ၁၉၄၆ ခုနှစ်တွင် လက်နက်ကိုင်လမ်းစဥ်ကို ကျင့်သုံးသွားခဲ့သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ဂျပန်ဆန့်ကျင်ရာတွင် နိုင်ငံ​ရေးသမားများ၏ နိုင်ငံ​ရေးအရ ဦး​ဆောင်မှုကသာ အဓိကအချက်ဖြစ်ပီး စစ်​ရေးဆိုင်ရာ​ ဆောင်ရွက်ချက်များက ​ပြောပ​လောက်​အောင် အ​ရေးပါ​သော​နေရာတွင် မရှိခဲ့ဟု ဆိုခြင်းပင် ဖြစ်သည်။ 

လွတ်လပ်ရေးကြိုးပမ်းမှု

၁၉၄၅ နှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် ဗမာ့တပ်မ​တော်ကို စစ်သား ၅၀၀၀ အရာရှိ ၂၀၀ ဖြင့် ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ၎င်းကို သီရိလက်ာနိုင်ငံ၊ ကန္ဒီမြို့တွင် ဗိုလ်လက်ျာနှင့် ဗိုလ်ချုပ်ဖရီးမင်း ကြားချုပ်ဆိုခဲ့သဖြင့် လကျ်ာ-ဖရီးမင်းစာချုပ်ဟု​ခေါ်ဆိုသည်။ ဗိုလ်ချုပ်​အောင်ဆန်းသည် ဖဆပလ ကိုဦးဆောင်ကာ အဂ်လိပ်ထံမှ နှလုံးရည်တိုက်ပွဲဖြင့် လွတ်လပ်​ရေးအရယူရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် တပ်မှထွက်ကာ နိုင်ငံ​ရေး​ခေါင်း​ဆောင်ဖြစ်လာသည်။ ၁၉၄၆ ခုနှစ်တွင် အဂ်လိပ် ဘုရင်ခံ​ဒေါ်မန်စမစ် သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ ဆင်းမလားတွင် စစ်​ရှောင်​နေရာမှ ပြန်​ရောက်လာသည်။ ၎င်းနှင့်အတူပါလာ​သော စက္ကူဖြူစာတမ်းသည် မြန်မာများ အလျင်အမြန် ရလို​သော လွတ်လပ်​ရေးလမ်းစဥ်နှင့် မကိုက်ညီသဖြင့် ဖဆပလ ဦး​ဆောင်​၍ ဆင်နွှဲတိုက်ပွဲဝင်​သော တနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ သပိတ်များ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ​​

ဦး​အောင်ဆန်းနှင်အာဇာနည်​ခေါင်း​ဆောင်များ လုပ်ကြံ မခံရမီအချိန်အတွင်း ​ရွေး​ကောက်ပွဲကျင်းပ၍ လွှတ်​​တော်ခေါ်ယူခြင်း၊ ၁၉၄၇ ဖွဲ့စည်းပုံ အ​ခြေခံဥပ​ဒေကို မူကြမ်း အထိပြီးစီး​အောင် ​ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်း ဟူ​သော ကြီး​လေးသည့် နိုင်ငံ​ရေးတာဝန်များကို ထမ်း​ဆောင်ခဲ့သည်

နောက်ပိုင်းတွင် အဂ်လိပ် ဘုရင်မက ဆာ​ဒေါ်မန်စမစ်၏နေရာကို ဆာဟူးဘတ်ရန့်စ် နှင့်အစားထိုးခဲ့သည်။ ထိုသို့ ၁၉၄၆ ခုနှင့် ၁၉၄၇ ခုနှစ် ၂ နှစ်တာကာလ အတွင်း အဂ်လိပ်နှင့် ​စေ့စပ်ညှိနှိုင်းကာ လွတ်လပ်​ရေးရ​အောင်​ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ အဂ်လိပ်​ခေတ်က ​သွေးခွဲအုပ်ချုပ်ခြင်းကို ခံခဲ့ရ​သော တိုင်းရင်းသားများနှင့်အကြား ​သွေးစည်းညီညွတ်မှု ပြန်လည်တည်​ဆောက်ခြင်းဟူ​သော ကြီး​လေးသည့် တာဝန်များကို ဦး​အောင်ဆန်း ဦး​ဆောင်​သော နိုင်ငံ​ရေးသမားများက ကြိုးပန်း​ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ 

ဦး​အောင်ဆန်း၏ ဦး​ဆောင်မှုဖြင့် ၁၉၄၇ ဇန်နဝါရီလတွင် ​အောင်ဆန်းအက်တလီစာချုပ်၊ ၁၉၄၇ ခုနှစ် ​ဖေ​ဖော်ဝါရီ ၁၂ ရက်တွင် ပင်လုံစာချုပ်တို့ကို ချုပ်ဆိုကာ လွတ်လပ်​ရေးကို အ​ခြေတည်​ပေးခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ၁၉၄၇ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁၉ ရက်တွင် ဗိုလ်ချုပ်​အောင်ဆန်းနှင့် လွတ်လပ်​ရေး ဗိသုကာများ လုပ်ကြံခံရသည်။ ဦး​အောင်ဆန်းနှင်အာဇာနည်​ခေါင်း​ဆောင်များ လုပ်ကြံ မခံရမီအချိန်အတွင်း ​ရွေး​ကောက်ပွဲကျင်းပ၍ လွှတ်​​တော်ခေါ်ယူခြင်း၊ ၁၉၄၇ ဖွဲ့စည်းပုံ အ​ခြေခံဥပ​ဒေကို မူကြမ်း အထိပြီးစီး​အောင် ​ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်း ဟူ​သော ကြီး​လေးသည့် နိုင်ငံ​ရေးတာဝန်များကို ထမ်း​ဆောင်ခဲ့သည်။ ဤကာလ၏​နောက်ပိုင်း ဖွဲ့စည်းပုံအ​ခြေခံဥပ​ဒေကို အပြီးသတ်​ရေးဆွဲခြင်းနှင့် နု-အက်တလီစာချုပ်ဖြင့် လွတ်လပ်​ရေးအရယူခြင်း တို့ကို သခင်နု ​ခေါ်  ဦးနု ဦး​ဆောင်​သော ဖဆပလ နိုင်ငံ​ရေးသမားများက ​ကြိုးပမ်း​ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်​ပေသည်။ (ဆက်လက်ဖော်ပြပါမည်)

~~~~

လင်းပွင့်နွေဦး