ပထမဆုံး ဆောင်းပါး​ ခေါင်းစဥ်ကို အနည်းငယ် ရှင်းပြချင်ပါတယ်။ အစိုးရ ဆိုတာက သူဘာသာသူ သတ်မှတ်တာကို ​ပြောတာပါ။ သူပုန်ဆိုတာက လူထုမဲဆန္ဒ​တွေကို ဆန့်ကျင်ပြီး အာဏာသိမ်း လိုက်ကတည်းက ပြည်သူက သတ်မှတ်တာကို ​ပြောတာပါ။ 

နိုင်ငံတကာက​တော့ နယ်​မြေအများစုနဲ့ အုပ်ချုပ်​ရေး ယန္တရားကို ကိုင်ထားရင် အစိုးရလို့ မသတ်မှတ် ချင်သော်လည်း သတ်မှတ်ရတာပဲ​ပေါ့။ ဒါ​တောင် ကုလသမဂ္ဂလို​ နေရာမျိုးမှာ အာဏာ အသိမ်းခံရတဲ့ အရပ်သား အစိုးရ ကိုယ်စားလှယ်ကိုပဲ ဆက်ခန့်ထား​လေ့ ရှိတာပါ။ အာဏာသိမ်းအစိုးရ​တွေဟာ အများအားဖြင့် ဒီမိုက​ရေစီနိုင်ငံ​တွေရဲ့ ပိတ်ဆို့ အ​ရေးယူမှု​တွေ​ကြောင့် တရားမဝင်သ​လောက် နီးပါး ဖြစ်​နေတာ များပါတယ်။ 

ကမ္ဘာ​ပေါ်မှာလည်း သူတို့ကို လက်ခံတဲ့နိုင်ငံက မရှိသ​လောက်ဖြစ်ပြီး ဘယ်နိုင်ငံတကာ အစည်း​အဝေး​တွေ၊ ဘယ်ဒေသတွင်း ခေါင်း​ဆောင်အဆင့် တွေ့ဆုံမှု​တွေကမှ သူတို့ကို မဖိတ်ကြ​တော့  မဖိတ်လည်း ဘာအ​ရေးလဲဆိုတဲ့ အ​ပေါက်နဲ့ ခပ်တည်တည် ဟန်လုပ်​နေရတာ​ပေါ့။

ကမ္ဘာ​ပေါ်မှာလည်း သူတို့ကို လက်ခံတဲ့နိုင်ငံက မရှိသ​လောက်ဖြစ်ပြီး ဘယ်နိုင်ငံတကာ အစည်း​အဝေး​တွေ၊ ဘယ်ဒေသတွင်း ခေါင်း​ဆောင်အဆင့် တွေ့ဆုံမှု​တွေကမှ သူတို့ကို မဖိတ်ကြ​တော့  မဖိတ်လည်း ဘာအ​ရေးလဲဆိုတဲ့ အ​ပေါက်နဲ့ ခပ်တည်တည် ဟန်လုပ်​နေရတာ​ပေါ့။ အ​ရေးကြီးတာက သူ​နေတဲ့ နွား​ခြေရာခွက်ထဲမှာ ရေ​လေးနည်းနည်း ရှိရင်ရပြီ​ပေါ့။ နွား​ခြေရာခွက်ထက် ပိုပြီး မြင်နိုင်စွမ်းကလည်း သူတို့မှာ မရှိ​တော့ သူတို့ ကမ္ဘာကြီးက အ​တော်ကြီးတယ်လို့​တောင် ထင်ချင်ထင်​နေကြဦးမှာပါ။

သူ့နားမှာ အလွန် ရိုကျိုးစွာရပ်ပြီး ခိုင်းလိုက်ရင် ပြာနေ​အောင် လုပ်မယ့်သူမျိုး​တွေ ရှိရင်ရပြီ။ ဒီလူ​တွေကလည်း လူလည်​တွေပါပဲ။ ကွယ်ရာ​ရောက်ရင်​တော့ သက်သာသလို​ နေကြ၊ ကာရာအို​ကေသွားကြ။ အရက် ​သောက်ကြနဲ့ နေကြတာပါပဲ။ 

အောက်​ခြေရဲ​ဘော်​တွေဆိုရင် ဖိကြပ်ကြ။ အရပ်ဖက် ဝန်ထမ်းဆိုရင် အပိုးကို ကျိုး​နေ​ရောပဲ။ တပ်ပုံစံနဲ့ ဖိထားကြတာ။ ပြီးရင်​တော့ တစ်နိုင်ငံလုံး သူတို့ပိုင် ပစ္စည်းလို သ​ဘောထားပြီး ခိုးကြနှိုက်ကြ​တော့တာပါပဲ။

အောက်​ခြေရဲ​ဘော်​တွေဆိုရင် ဖိကြပ်ကြ။ အရပ်ဖက် ဝန်ထမ်းဆိုရင် အပိုးကို ကျိုး​နေ​ရောပဲ။ တပ်ပုံစံနဲ့ ဖိထားကြတာ။ ပြီးရင်​တော့ တစ်နိုင်ငံလုံး သူတို့ပိုင် ပစ္စည်းလို သ​ဘောထားပြီး ခိုးကြနှိုက်ကြ​တော့တာပါပဲ။ ဒါ​တွေက အစဥ်အလာ ဖြစ်လာ​တော့ ဘယ်သူကမှ ပါးစပ်အသနခံပြီး ပြောချင်စိတ်​တောင် မရှိကြ​တော့ဘူး မဟုတ်လား။

ဟိုအရင်တုန်းက စစ်တပ်ဝါဒဖြန့် စာ​စောင်​တွေမှာ သူပုန်ဆိုရင် အဝတ်အစားက စုတ်ပြတ်လို့။ ချိုင်း​ထောက်နဲ့၊ လက်မှာ ပတ်တီးနဲ့ နဖူးမှာ ပလာစတာက ကပ်ထားလိုက်​သေးတယ်။ အဲဒါကို ရောင်စုံ သူပုန်လို့ ​ခေါ်တာ​ပေါ့။ “နစ်ဖြူ နစ်နီ ရှမ်းဆိုး”တဲ့။ ရှမ်းသူပုန်ကို ​ပြောတာ၊ နာမ်နှိမ်တာပါပဲ။ စစ်တပ်ရဲ့ ဘီလူးရုပ်က ဘွင်းဘွင်းကြီး မ​ပေါ်​သေး​တော့ အဟုတ်မှတ်သူကလည်း မှတ်ကြမှာ​ပေါ့။ 

ဟော…အခု သူတို့ စတင်းဒတ် အာမီကြီးကို ကြည့်လိုက်ပါဦး။ စစ်သားပုံ မ​ပြောနဲ့ လူရုပ်​တောင် မ​ပေါက်ဘူး။ ဒါ စစ်သားလား ဒါ စစ်တပ်လား အံ့သြ​ရော။ 

ဟော…အခု သူတို့ စတင်းဒတ် အာမီကြီးကို ကြည့်လိုက်ပါဦး။ စစ်သားပုံ မ​ပြောနဲ့ လူရုပ်​တောင် မ​ပေါက်ဘူး။ ဒါ စစ်သားလား ဒါ စစ်တပ်လား အံ့သြ​ရော။ 

အခု ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ဘူးသီး​တောင်မြို့နယ်က အမှတ် ၁၅ စစ်ဆင်​​ရေး ကွပ်ကဲမှု ဌာနချုပ်က ဒုတပ်မမှူး အပါအဝင် စစ်သားရာ​ကျော် လက်နက်ချ လာတာကို ကြည့်ပါဦး။ စစ်ဝတ်စုံ တစ်​ယောက်မှ မပါဘူး။ တချို့ ဖိနပ်မပါ။ တချို့ စွပ်ကျယ်နဲ့ ဘောင်းဘီတိုနဲ့။ လူ​တွေက ထော့နဲ့ ကျိုးကန်း ထမ်းလာရတာ​တွေက ပါ​သေး၊ လူရုပ်မ​ပေါ် နွမ်းဖတ်စုတ်ပြတ်​ နေတာပါပဲ။ 

ဒီပုံ​တွေ ကမ္ဘာကို ပြန့်သွားပြီဆို​တော့ ကျန် ယဥ်ကျေးတဲ့ကမ္ဘာက လူ​တွေက “အော်… ဗမာ စတင်းဒတ် အာမီ”ဆိုတာ ဒါကိုးလို့ အံ့သြခြင်းကြီးစွာ ရေရွတ်မိကြ​ပေလိမ့်မယ်။ 

မအလတို့၊ ဇော်မဲလုံးတို့ တစ်သိုက်က​တော့ မရှက်ပါဘူး၊ ဘယ်လို ဆက်လိမ်ရမလဲ။ ဘယ် နလပိန်း တုံး​တွေကို ဆက်ပြီး ရှေ့တန်းပို့ သူတို့ ကိုယ်စား အ​သေခံ ခိုင်းရမလဲဆိုတာပဲ စဥ်းစားနေကြမှာပါ။

“စတင်းဒတ် အာမီကြီး”ကို ကြည့်လိုက်ရင်ဖြင့် ဘယ်လို စိတ်မျိုးနဲ့ ရှင်သန်​နေကြသလဲဆိုတာ အ​တော့ကို စဉ်းစားရခက်ပါတယ်။ “မျိုးချစ်စိတ်”ကြောင့်လားဆိုတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ကိုယ့်နိုင်ငံသား​တွေ ကိုယ် ပြန်သတ်​နေတာ ဘယ်မှာလာ မျိုးချစ်စိတ် ဖြစ်ပါ့မလဲ။ 

သေချာ ပြန်စဥ်းစားကြည့်ရင် “သောင်းကျန်းသူ” “သောင်းကျန်းသူ” ဆိုပြီး သူတို့ပြော ပြောနေတဲ့ ဘယ်လက်နက်ကိုင်တပ်မှ အဲ​လောက် မစုတ်ပြတ်ဘူးဆိုတာ ​တွေရလိမ့်မယ်။ ဒီနေ့​ခေတ် Gz တွေ ဆိုရင်​တော့ လူပုံပန်း​ရော၊ ပညာအရည်အချင်း​ရော၊ ကိုယ်ရည်ကိုယ်​သွေးပါ ပျံ​နေ​အောင် ဖြစ်​နေတာ။ အဲ​ဒီတော့ သူတို့ရဲ့ စိတ်ဓါတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ သန့်စင်မှု၊ ယုံကြည်မှု​တွေက မြင့်မားပြီး စွမ်း​ဆောင်ရည်ကလည်း ထက်မြက်​နေ​တော့တာပေါ့။ 

“စတင်းဒတ် အာမီကြီး”ကို ကြည့်လိုက်ရင်ဖြင့် ဘယ်လို စိတ်မျိုးနဲ့ ရှင်သန်​နေကြသလဲဆိုတာ အ​တော့ကို စဉ်းစားရခက်ပါတယ်။ “မျိုးချစ်စိတ်”ကြောင့်လားဆိုတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ကိုယ့်နိုင်ငံသား​တွေ ကိုယ် ပြန်သတ်​နေတာ ဘယ်မှာလာ မျိုးချစ်စိတ် ဖြစ်ပါ့မလဲ။ “အမှန်တရား”အတွက်လား ဆိုပြန်တော့…။ ဒါလည်း မဟုတ်ပါဘူး။ မတရား အာဏာရယူထားတာ သူတို့လည်း သိ​နေတာပဲ။

လွတ်လွတ်လပ်လပ် မဲ​ပေးခွင့်ရတုန်းက သူတို့လည်း NLD ကို မဲ​ပေးခဲ့ကြတာပါပဲ။ ဒီတော့ သူတို့ ​ကောင်း​ကောင်း သိပါတယ်။ ဒါဖြင့်ရင် ဘာလဲ။ ဘာလဲဆို​တော့ အောက်​ခြေ တပ်သား​တွေက အလုပ် မရှိလို့ ဝင်တာ၊ အတင်းအဓမ္မ ဆွဲထည့်လို့ ဝင်ကြရာက​နေ ရုန်းထွက်လို့ မရတဲ့ လှောင်ချိုင့်ထဲမှာ ပိတ်မိသွားကြတာပါ။ ရုန်းထွက်လို့ မရတဲ့အတူ အမြီးကျက် အမြီးစား၊ ခေါင်းကျက် ​ခေါင်းစား၊ တစ်ရက်စာ တစ်မနက်စာလောက်ပဲ စဥ်းစားကြ​တော့တဲ့ သူ​တွေ ဖြစ်လာကြတာပဲ။ 

နဝတ လက်ထက်မှာ နယ်ဘက်မှာ ​အ​ရေးပါတဲ့​နေရာ အားလုံးကို တပ်ထွက်​တွေနဲ့ အစားထိုးဖို့အတွက် အလုပ်သင်တို့၊ အိုတီအက်စ်တို့ပါ ​ပေါင်းပြီး တစ်နှစ်ကို ဗိုလ် ၂၀၀၀၊ ၃၀၀၀ လောက်အထိ ​မွေးထုတ်ခဲ့တာ။ 

အရာရှိပိုင်းကို​ ပြောရင် နဝတ လက်ထက် တပ်ထဲဝင်ကြသူ အများစုဟာ စားသာမလားလို့ ဝင်ကြတာပါ။ ဆယ်တန်း အမှတ်​တွေကလည်း မ​ကောင်း၊ အခြား​နေရာ ဝင်တိုးဖို့ကလည်း ခက် ဆိုတဲ့သူ​တွေက ဒေါ်စိန်​အေးကို​ ပြေးကပ်ကြတာပါပဲ။ နဝတ လက်ထက်မှာ နယ်ဘက်မှာ ​အ​ရေးပါတဲ့​နေရာ အားလုံးကို တပ်ထွက်​တွေနဲ့ အစားထိုးဖို့အတွက် အလုပ်သင်တို့၊ အိုတီအက်စ်တို့ပါ ​ပေါင်းပြီး တစ်နှစ်ကို ဗိုလ် ၂၀၀၀၊ ၃၀၀၀ လောက်အထိ ​မွေးထုတ်ခဲ့တာ။ 

ဗိုလ်သင်တန်း​တွေက မဆလ​ခေတ်ကို​တောင် မမီ​တော့ဘဲ ဖြစ်ကတတ်ဆန်း လုပ်လာကြတာ။ ဗိုလ်သင်တန်းမှာ ဟင်းမ​ကောင်းလို့ ဟင်းတို့၊ ကြက်ဥ​ကျော်တို့ကအစ ခြံစည်းရိုးမှာ အခြားအဆင့်​တွေရဲ့ မိန်းမ​တွေ လာ​ရောင်းတာ ဝယ်စား​လို့ ရခဲ့တာဆို​တော့ အ​တော် ထူးခြားတဲ့ စစ်​ကျောင်းကြီးပါပဲ။ စကတည်းကလည်း ရည်ရွယ်ချက်​တွေက မှန်ခဲ့ကြတာမှ မဟုတ်တာ။ ဒါတွေ အားလုံး ​ပေါင်းလိုက်​တော့ ဒီလို စွမ်းရည် မပြည့်ဝသူ​တွေကိုပဲ​ မွေးထုတ်နိုင်တော့တာပေါ့။ 

သူတို့ လုပ်နိုင်တာက​တော့ အစိုးရ နာမည်ခံပြီး လမ်း​တွေ ဖျက်၊ တံတား​တွေ ချိုးတဲ့ သူပုန်အလုပ်မှာ ကျွမ်းကျင်​ နေကြတာပါ။ သူတို့ သူပုန်လို့ သမုတ်နေတဲ့ အဖွဲ့​တွေက နောင်တိုင်းပြည် ပြန်လည် တည်​ဆောက်​ရေးကို ရည်​မျှော်ပြီး ဒီလို လမ်းတံတား ဖျက်တဲ့ဟာ​တွေ မလုပ်ကြပါဘူး။ စစ်တပ်ကပဲ လုပ်​နေတာ ဖြစ်တယ်။ 

သူတို့ သူပုန်လို့ ​ခေါ်ခဲ့သူ တချို့က အရင်တုန်းက ရွာ​တွေမှာ ခွဲတမ်းနဲ့ စစ်သားစုရတာမျိုး ရှိခဲ့ဖူးတယ်။ ဒါ​ပေမယ့် သူတို့ အခု လုပ်​နေသလို တစ်နိုင်ငံလုံးက လူငယ်​တွေ ထွက်​ပြေး​လောက်​အောင် အတင်းဖမ်း အတင်း စစ်ထဲထည့်တာမျိုးအထိ ဘယ်အဖွဲ့ကမှ မလုပ်ခဲ့ကြပါဘူး။ 

စစ်သား စု​ဆောင်း​ရေး အပိုင်းကိုလည်း ကြည့်ပါလား။ သူတို့ သူပုန်လို့ ​ခေါ်ခဲ့သူ တချို့က အရင်တုန်းက ရွာ​တွေမှာ ခွဲတမ်းနဲ့ စစ်သားစုရတာမျိုး ရှိခဲ့ဖူးတယ်။ ဒါ​ပေမယ့် သူတို့ အခု လုပ်​နေသလို တစ်နိုင်ငံလုံးက လူငယ်​တွေ ထွက်​ပြေး​လောက်​အောင် အတင်းဖမ်း အတင်း စစ်ထဲထည့်တာမျိုးအထိ ဘယ်အဖွဲ့ကမှ မလုပ်ခဲ့ကြပါဘူး။ 

သူတို့ သူပုန်လို့ ခေါ်ကြတဲ့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် ​တော်လှန်​ရေးအဖွဲ့​တွေမှာ အလိုအ​လျှောက် စစ်မှုထမ်းသူ​တွေ များလာလို့ စကစလို သူပုန်အလုပ်လုပ်ဖို့ မလို​ပါဘူး။ ဒါက ရှင်းပါတယ်။ မှန်ကန်တဲ့ လမ်း​ကြောင်း​ပေါ်မှာ ရှိနေတဲ့ အဖွဲ့တွေကို ပြည်သူက အား​ပေးကြတဲ့ သ​ဘောပါပဲ။

အခု ​နောက်ဆုံး မြိုင်မြိုင်ဆိုင်ဆိုင် အညံ့ခံလာကြတဲ့ သ​ဘောက သူတို့ မအလအတွက် အလကား အ​သေခံ နေကြရတာကို သိလာကြလို့ပဲ ဖြစ်မှာပါ။ သူတို့က ​မ​သေ​တော့ပေမယ့် မအလ မပြုတ်သ၍​တော့ ကျန်တဲ့သူ​တွေက​တော့ ​သေ​ပေး​နေရဦးမှာပါပဲ။

အခု ​နောက်ဆုံး မြိုင်မြိုင်ဆိုင်ဆိုင် အညံ့ခံလာကြတဲ့ သ​ဘောက သူတို့ မအလအတွက် အလကား အ​သေခံ နေကြရတာကို သိလာကြလို့ပဲ ဖြစ်မှာပါ။ သူတို့က ​မ​သေ​တော့ပေမယ့် မအလ မပြုတ်သ၍​တော့ ကျန်တဲ့သူ​တွေက​တော့ ​သေ​ပေး​နေရဦးမှာပါပဲ။ ဖြစ်သင့်တာက​တော့ စစ်တပ်ထဲက အဆင့်တိုင်းမှာ အ​ခြေအ​နေ အမှန်ကို သိမြင်​အောင် ကြိုးစားပြီး ရဲရဲဝင့်ဝင့်နဲ့ သူတို့ ဂုတ်ကို ခွစီး​နေသူ​တွေကို ခါချပစ်ဖို့ လိုနေတာပါ။ 

ဘယ်​လောက်ပဲ မျိုး​စေ့မမှန် ပင်မသန်ကြ​ပေမယ့် အမှန်ဘက်က ရပ်မှ ဖြစ်မယ်ဆိုတဲ့ စိတ်က​လေး တစ်ချက် ဝင်သွား​အောင် ကြိုးစားနိုင်ရင် အဲဒီသူဟာလည်း ပြည်သူ့ဘက်​တော်သား ဖြစ်လာမှာပါပဲ။ သူတို့ဟာ တချိန်မှာ ပြည်သူ​တွေရဲ့ ဂုဏ်ပြုမှုကို ခံရမှာပါ။ ပြည်သူ​တွေ ဂုဏ်ပြုခံရတာ​လောက် မြင့်မြတ်တဲ့အရာ မရှိပါဘူး။ ဒီအသိ​လေး တစ်ချက်က အဲဒီ “စတန်းဒတ် အာမီ”ဆိုတာကြီးရဲ့ အစိတ်အပိုင်း တချို့ကို ကယ်တင်နိုင်မှာ ဖြစ်ပြီး တော်လှန်​ရေးကိုလည်း ပိုမြန်​စေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

~~~~

သက်ဦးကို